Ήταν εκεί και η καρδιά της «το ΄λεγε», όπως «το ΄λεγαν» και τα χαμογελαστά της μάτια, με τη νεανικότητα και τη σπιρτάδα νεαρού κοριτσιού που βγαίνει για να απολαύσει το απογευματινό καφεδάκι της, αλλά που η Σοφία της ωριμότητας θα το άλλαζε με ένα ζεστό τσάι με τα αγαπημένα της «βοτάνια». Θα άλλαζε μεμιάς και την απογευματινή ησυχία του ήρεμου, εμβληματικού «Πράσινου δωματίου» του 1ου ορόφου, του «Ολύμπιον» στην πλατεία Αριστοτέλους, όπου είχαμε το ραντεβού μας, με την ακατανίκητη παιδικότητα που κουβαλά, μπαγάζι και φυλαχτό μαζί!
Η Σοφία των νεανικών περιπάτων και της φοιτητικής ανεμελιάς, στη Σαλονίκη των δεκαετιών του ‘70 και του ΄80 κι ύστερα η Σοφία Φιλιππίδου των Εξαρχείων, της φιλόξενης αλλά κάπως πιο απρόσωπης, για τα γούστα, της πρωτεύουσας. «Το τραγούδι» της, η δεύτερη κατάθεσή της στη Γραφή, το δικό της «Τραγούδι της μαύρης τρύπας», ήταν η αφορμή για τη συζήτησή μας, που έμελλε να εξελιχθεί σε ένα ξεδίπλωμα μιας καρδιάς ανυπότακτης, ενός μυαλού πολυ-επίπεδου, ενός ανθρώπου βαθιά καλλιεργημένου, με γνήσιο πάθος και αδιαπραγμάτευτα, υγιή συναισθήματα για τον κόσμο και τη ζωή. Ήταν η ήρεμη, αλλά αποφασιστική φωνή που χάριζε απλόχερα την αλήθεια της, δίχως φιοριτούρες και βαρύγδουπα κλισέ. Όλα, εναντίον της φλυαρίας, με προσήλωση και (ουσιαστική) αυτογνωσία, αυτή που προσφέρει η πραγματική Ελευθερία!
#eftalivegr: Βρισκόμαστε στη Θεσσαλονίκη, τη γενέτειρά σας, τη «ρομαντική» συμπρωτεύουσα! Προσυπογράφετε τους χαρακτηρισμούς ή πιστεύετε ότι κάτω από τα έντονα φώτα, υπάρχουν εξίσου έντονα και τα «σκοτάδια» της;
Με διορθώνει λέγοντας ότι η φήμη λέει «ερωτική» πόλη και όχι ρομαντική, ωστόσο το δέχεται και συνεχίζει:
Σοφία Φιλιππίδου: Γνωρίζω τους χαρακτηρισμούς και αποδέχομαι και τα δύο, το ρομαντικό της πόλης και τα σκοτάδια της. Είναι, θα πει, και τα δύο οι πλευρές του ίδιου νομίσματος, δεν μπορεί διαφορετικά. Όπως η Σελήνη που έχει τη φωτεινή και τη σκοτεινή της πλευρά. Δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει σκοτάδι εάν δεν υπάρχει από την πίσω μεριά φως, αυτά πάνε μαζί. Αναγνωρίζω τη φωτεινότητα και την εγκαρδιότητα των ανθρώπων, στις φιλίες και στις σχέσεις τους αλλά και το σκοτεινό, το κρυφό-ερωτικό, τα μυστικά της πόλης. Δεν είναι ακριβώς η ερωτική αλλά είναι εκείνη η «πονηρή», για τους επισκέπτες της, αυτή που μπορείς να κάνεις τις τρέλες σου εδώ και τα έξω από τα συνηθισμένα της καθημερινότητας για λίγο, να ξεφύγεις μαζί με τις ακρότητες που μπορεί αυτό να συνεπάγεται, μακριά απ’ τη βάση σου.
#eftalivegr: Και για τα πραγματικά «σκοτάδια» της, τις σκοταδιστικές-ρατσιστικές αντιλήψεις, τις επιθέσεις που μπορεί να δέχονται, από μερίδα της πόλης, άνθρωποι που επιθυμούν την ουσιαστική πρόοδο για την πόλη τους και αγωνίζονται γι΄αυτήν;
Σοφία Φιλιππίδου: Αυτά υπάρχουν παντού! Στην Αθήνα μάλιστα εκδηλώθηκαν και εκδηλώνονται συνεχώς και με ακραίες καταστάσεις. Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να ταυτίσουμε την πόλη μας με αυτές τις πρακτικές και αντιλήψεις. Παίζει, ίσως, το ρόλο του και η φυσική τοποθεσία της πόλης, όσο πιο βόρεια, όσο πιο κοντά στα σύνορα, τα πράγματα ίσως χαρακτηρίζονται περισσότερο από εθνικό-κάτι αντιλήψεις, από τέτοιου είδους πατριωτικές και Χριστιανικές εξάρσεις που συνδέονται με τα χαρακτηριστικά του Εθνικισμού περισσότερο. Αν και όλα αυτά, πάρα πολύ καλά θεριεύουν παντού και μπορούν να βρίσκουν πρόσφορο έδαφος, «κρυφές φωλιές», που λέμε, απανταχού. Δε θεωρώ ότι η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη που απαραίτητα θρέφει τα «σκοτάδια». Έχει μια μικρή παράδοση στο Βυζαντινό κουτσομπολιό, βέβαια και στις ίντριγκες, ζουν εδώ κάποια από τα «ξέφτια» του Βυζαντίου!
#eftalivegr: Η μητέρα σας ήταν μοδίστρα. Συνεχίζετε, ξέρω, την παράδοση αυτή, μεταποιώντας κι εσείς παλιά ρούχα και υφάσματα από διάφορες αγορές.
Σοφία Φιλιππίδου: Αγαπώ τα παλιά ρούχα, τα vintage, τα ρούχα από δεύτερο χέρι, γιατί μεγάλωσα με ρούχα από την Αμερικάνικη Αγορά (στον Βαρδάρη). Η μαμά μου μας έμαθε ότι εκεί υπάρχει μια πηγή απ’ όπου μπορούμε να ντυνόμαστε όμορφα, πολύχρωμα. Τα πολύ καλά βαμβακερά υφάσματα που έβρισκε εκεί τη βοηθούσαν να φτιάχνει ό,τι της άρεσε (μαξιλαροθήκες, εσώρουχα κλπ.). Ήταν γυναίκα άξια που ήξερε από ένα τσουβάλι, μια στρατιωτική κουβέρτα, να φτιάχνει παλτό και να το κεντάει από πάνω. Κι έτσι μας έμαθε τι κοστίζει κάθε παλιό πράγμα, πόσο απίθανο είναι να δημιουργείς, έστω και από ανάγκη, λόγω της φτώχειας αλλά και αξιοποιώντας την επιδεξιότητα, το ταλέντο σου.
#eftalivegr: Με τη μεταποίηση, αν και όχι ολοκαίνουριο, μπορεί το ύφασμα να γίνει κομμάτι τέχνης;
Σοφία Φιλιππίδου: Το είχα κι εγώ! Γιατί αυτό είναι πραγματικό χάρισμα, πρέπει να το ‘χεις, που λέμε. Έβλεπα τις βελονιές πάνω από τα χέρια της. Αγαπούσα αυτό, τη μαγεία των χεριών της και ήθελα να το κάνω κι εγώ. Πάντα έκοβα κι έραβα. Έμαθα κι απ’ τη γιαγιά μου πλέξιμο με τσιγκελάκι και βελόνες κι έτσι σήμερα μπορώ να ντύσω στο θέατρο, ολόκληρο θίασο, μεταποιώντας ρούχα. Σκεφτείτε ότι έχω το δικό μου βεστιάριο. Επομένως, ξέρω ότι όλο αυτό γίνεται τέχνη. Είναι κομμάτι της τέχνης του Θεάτρου να αλλάζεις τη μορφή των πραγμάτων φτιάχνοντας από το μηδέν τα σκηνικά ή τα κοστούμια. Έτσι, τα βλέπω όλα μαζί ως ένα μεγάλο έργο τέχνης.
Με τ’ όνειρό μου πήγα σε μέρη που δεν υπάρχουν στον κόσμο!
#eftalivegr: Έχετε δηλώσει ότι τα έργα σας είναι τα ταξίδια σας! Επομένως, μπορείτε να πείτε ότι έχετε ταξιδέψει σε αμέτρητους προορισμούς;
Σοφία Φιλιππίδου: Εξαιτίας των συνθηκών και της δουλειάς δεν μπόρεσα να ταξιδέψω όσο θα ήθελα και να κάνω τα ταξίδια μου όπως τα ήθελα εγώ, μεγαλοπρεπή κι ευγενικά, να είναι μεγάλα και σπουδαία, όπως των σημαντικών περιηγητών. Χρειαζόταν από πίσω ένα ολόκληρο επιτελείο, να τα φροντίζει και να τα οργανώνει όλα, όπως εγώ τα φανταζόμουν. Να φιλοξενούμαι σε σπίτια ντόπιων, να με πηγαίνουν σε γνωστά τους, δοκιμασμένα μέρη και στέκια, να γνωρίζω, με λίγα λόγια, τη ζωή σε κάθε προορισμό!
Ποτέ δεν αγάπησα τον Τουρισμό, όπως τον εννοούμε σήμερα, συνήθως. Δεν μπορούσα να συμφιλιωθώ με την ιδέα ότι θα μπω, με τη φωτογραφική μου μηχανή, σ΄ ένα πούλμαν και θα πάμε, μαζί με όλους τους άλλους να δούμε και να φωτογραφίζουμε τα γνωστά, τα παραδοσιακά αξιοθέατα, ας πούμε τις Πυραμίδες, θα ανέβω ύστερα στην καμήλα και θα γυρίζω από ‘δω κι από ‘κει, επειδή έτσι είθισται. Ήθελα να δημιουργήσω τις δικές μου αναμνήσεις, πέρα από τα συνηθισμένα. Δεν ξέρω αν είναι Ελευθερία, αλλά σίγουρα είναι Αισθητική και ίσως και κάποια Μεγαλομανία! Ήθελα να έχω κάτι που δεν μπορούσα να το έχω! Όπως στο σινεμά έκαναν οι παλιοί συγγραφείς που έκαναν τα ταξίδια τους και ζούσαν όλες τις δυσκολίες και κινηματογραφούσαν τους ανθρώπους και τις στιγμές και έτσι δημιουργούσαν τις εικόνες τους. Ήθελα, ιδανικά, να μπορώ να ταξιδεύω σας τους παλιούς ευγενείς, με τα πλούσια ρούχα και τα ψηλά καπέλα που ταξίδευαν με τα καράβια και τα τρένα στα πολυτελή κουπέ. Αλλά αφού αυτό δεν ήταν εφικτό γιατί ήθελε πολλά χρήματα και χρόνο που δεν είχα, περιορίστηκα και είπα θα ταξιδεύω με τα γραπτά μου και τα θεατρικά μου, με τη λογοτεχνία. Έτσι, αυτά τα παιχνίδια με τις λέξεις έγιναν ταξίδια του μυαλού. Με τ’ όνειρό μου πήγα σε μέρη που δεν υπάρχουν στον κόσμο!
#eftalivegr: Είναι ολοφάνερα τα διαβάσματά σας, μέσα στο βιβλίο, η πολυεπίπεδη αντίληψη των πραγμάτων, από τις θεωρητικές επιστήμες ως την Τέχνη. Οι εγκυκλοπαιδικές γνώσεις ξεπηδούν από κάθε κείμενο «του Τραγουδιού».
Σοφία Φιλιππίδου: Είχα πολλές ελλείψεις και είπα δε γίνεται να προχωρήσω έτσι, κάθισα στο σπίτι μου έξι χρόνια και μελέτησα, μελέτησα πολύ.
Οι επαναστάσεις θέλουν οργάνωση και πολύ περισσότερη δουλειά κι ένα άλλο υπόβαθρο. Πιστεύω πολύ στην ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ.
#eftalivegr: Η στηλίτευση των «κακώς κειμένων» κοινωνικά/πολιτικά είναι διάχυτη στα κείμενα του βιβλίου. Είναι ζητούμενο σήμερα και επιδίωξη να υψώνει κανείς ανάστημα και φωνή; Έχουμε μάθει να παλεύουμε για τη διεκδίκηση του δικαίου, ν’ αγωνιζόμαστε;
Σοφία Φιλιππίδου: Πιστεύω πως σήμερα ΔΕΝ ΑΚΟΥΜΕ!
Πολλοί άνθρωποι ΝΑΙ, όχι όλοι, αλλά πρέπει να παραδεχτούμε ότι πολλοί, ακόμη κι αυτοί που δεν έχουν βήμα (τηλεόραση, εφημερίδα, δίκτυο κλπ.) είτε γιατί δεν ξέρουν, είτε γιατί έχουν μια συστολή απέναντι σε όλα αυτά, βλέπεις ότι σε κατ’ ιδίαν συζήτηση συμφωνούμε σε πολλά σημεία ότι υπάρχει η ανάγκη μιας ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ σε όλα αυτά που συμβαίνουν. Δε θα έλεγα ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ, γιατί οι επαναστάσεις θέλουν οργάνωση και πολύ περισσότερη δουλειά κι ένα άλλο υπόβαθρο. Πιστεύω πολύ στην ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ. Πρώτα ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ και κοίταγμα στο μέσα μας και στον εαυτό μας, αναγνώριση των λαθών, συγχώρεση του εαυτού και κατόπιν ΑΓΩΝΑΣ για όλα τα ΚΟΙΝΑ. Αντίσταση όσο μπορούμε! Γιατί κατανοώ ότι υπάρχουν και ανάγκες επιβίωσης και δεν μπορούν όλοι να επιδοθούν σ’ έναν αγώνα. Αλλά τουλάχιστον όσοι μπορούμε να πούμε τα ΟΧΙ μας, να το κάνουμε και παράλληλα να κάνουμε μια πιο συνετή ζωή, να ζούμε με υγεία πνευματική και σωφροσύνη. Επιπλέον, να επιστρέψουμε, επιτέλους, στο να λέμε τη λέξη ΗΘΙΚΗ, χωρίς να τη συνδέουμε απαραίτητα με την Εκκλησία και τον Χριστιανισμό και όλα τα παρεπόμενά τους. Να μιλάμε για τις αξίες που είναι δομικά στοιχεία της κοινωνίας, χωρίς κάποια σύνδεση με τη θρησκεία αλλά γιατί χωρίς αυτές κινδυνεύει να καταρρεύσει το οικοδόμημα. Γι’ αυτό χρειάζεται η ύψωση της φωνής!
#eftalivegr: Παρακολουθήσαμε, εδώ και κάποιον καιρό, όσοι ασχολούμαστε λίγο παραπάνω, όλα τα σχετικά με τη συστηματική απόρριψη του αιτήματός σας για κρατική επιχορήγηση, αναγνωρίζοντας τις πρακτικές συνέπειες της απόρριψης και κατανοώντας το ψυχικό βάρος.
Σοφία Φιλιππίδου: Πιστεύω ότι στην περίπτωσή μου έχω υπάρξει θύμα του γρήγορου, του άμεσου, της καριέρας, της γρήγορης αναρρίχησης, του δανεισμού, της σπατάλης. Σε όλα αυτά εγώ αντιστάθηκα και αντιστέκομαι συστηματικά και αγωνίζομαι να μην υποκύπτω σε τέτοιου είδους Σειρήνες.
#eftalivegr: Ποιοι πιστεύετε ότι ευθύνονται γι’ αυτό; Είναι συγκεκριμένη μερίδα ανθρώπων που κινείται έτσι και παράγει όλο αυτό; Σε τι υπακούν; Σας τιμωρούν για κάποιον λόγο με τον τρόπο τους;
Σοφία Φιλιππίδου: Είναι τιμωρητική η διάθεσή τους, αναμφίβολά- και δεν είναι καθόλου βαρύς ο όρος- προς ένα ελεύθερο άτομο που δεν υποτάσσεται και έχει αποδείξει εάν είναι ταλαντούχο! Βέβαια, το θεωρώ και λιγάκι αυτονόητο ότι διορισμένοι άνθρωποι που μοιράζουν το δημόσιο χρήμα, δεν μπορούν να έρθουν στη δική μου θέση. Από τη θέση τους, δεν μπορούν! Αυτοί έχουν τη νοοτροπία του δημοσίου υπαλλήλου, πιθανότατα κάποιοι απ’ αυτούς μπήκαν και με κάποιο μέσο στο Δημόσιο, παρά τα καθωσπρέπει πτυχία και τα πλούσια προσόντα τους. Είναι άνθρωποι που δεν έχουν δική τους φωνή! Με τιμωρούν, γιατί δε συμφωνώ, δεν προσκυνώ και δεν τηλεφωνώ! Θεωρώ ότι οφείλουν να γνωρίζουν για εμάς, έναν έναν ποιοι είμαστε και τι έχουμε κάνει και έτσι, πολύ ήσυχα κι απλά να κάνουμε τις αιτήσεις μας, χωρίς ψυχοφθόρες συναλλαγές. Είμαστε καλλιτέχνες, δε γίνεται να είμαστε στα τηλέφωνα! Αυτό φθείρει και εμάς και την καλλιτεχνική δημιουργία! Πρέπει να επιβιώσουμε χωρίς να μπαίνουμε σε τέτοιες διαδικασίες. Εγώ, λοιπόν, πρέπει να σταθώ μακριά απ’ τις συναλλαγές και τ’ αλισβερίσια κι αυτοί να κάτσουν κάτω να μάθουν ποιος είναι τι, όχι να κοιτούν ποιος βρίσκεται από πίσω και αναλόγως να χρηματοδοτούν. Να κοιτούν τη δουλειά μας!
Και μιλούμε γι’ αυτά, τα σχεδόν ψίχουλα, που μας χρειάζονται, όμως, ίσα ίσα για να ξεκινήσει η δουλειά. Αυτό το προσάναμμα που χρειάζεται απλώς για να ανάψουμε το τζάκι! Τα υπόλοιπα τα βάζουμε εμείς, έτσι κι αλλιώς. Τα 10 και τα 15 χιλιάρικα δεν αρκούν για παραστάσεις με 13 και παραπάνω άτομα. Σίγουρα βάζουμε πολλά κι από την τσέπη μας. Αφού το γνωρίζουν καλά ότι δε γίνεται αλλιώς, είναι τα ένσημα, τα ενοίκια των αιθουσών και πολλά άλλα. Δεν καταλαβαίνουν ότι όλα αυτά γίνονται από το υστέρημά μας, ότι έχουμε ΠΑΘΟΣ μεγάλο, για να ασχολούμαστε, να είμαστε εδώ παρά τις δυσκολίες. Τι θέλουν, να σταματήσουμε να προσφέρουμε όλοι εμείς που φλεγόμαστε από το ΠΑΘΟΣ για δημιουργία; Είναι απαράδεκτο να «χαστουκίζουν» το παράδειγμα! Για να σας δώσω να καταλάβετε, όλα αυτά μου θυμίζουν μια ιστορία από το παρελθόν, όταν ένας δάσκαλός μου στο Δημοτικό, ενώ είχα μάθει απ’ έξω όλον τον Εθνικό Ύμνο- 15 στροφές- επειδή κόμπιασα σε μια λέξη, με χαστούκισε. Έτσι κάνουν, για να έχουν ήσυχη τη συνείδησή τους, πιάνουν το παράδειγμα και το τιμωρούν, για να συμμορφώσουν και τους υπόλοιπους.
Δεν έχω και κάποια άλλη εξήγηση γιατί δεν έχω και κανέναν να με πάρει να μου πει τι συμβαίνει με την περίπτωσή μου. Δεν μιλώ με κανέναν και δεν πρέπει να μιλώ με καμία επιτροπή, να συζητώ μαζί τους τι έγινε. Αυτοί θέλουν να αλλάξουμε εμείς κι εμείς ζητάμε να αλλάξουν αυτοί! Για να δούμε! Εγώ μεγάλωσα, κουράστηκα, ας αναλάβουν κι οι νεότεροι πια να δούμε τι θ’ απογίνει!
#eftalivegr: Ας επανέλθουμε στα του βιβλίου. Η συνειρμική γραφή, η αξιοποίηση καθημερινών εικόνων ή μικροθεμάτων της καθημερινής συναναστροφής είναι τα μέσα για ν’ ακουστεί μία καταγγελτική φωνή;
Σοφία Φιλιππίδου: Αυτά είναι αυτοσχεδιαστικά πετάγματα που εν πολλοίς συμβαίνουν και στο θέατρο, ιδιαίτερα στους ανθρώπους που είναι πολύ «εκεί», παρόντες στη ζωή με ψυχή και σώμα και μυαλό. Εάν βρίσκεσαι «εκεί», εάν είσαι ΠΑΡΩΝ στην αλήθεια και προσπαθείς να πετύχεις κάτι αυθεντικό στο θέατρο, όταν υπάρχει μια συνθήκη ψέματος (γιατί το θέατρο είναι όλο ένα ψέμα!) παλεύεις για να το κάνεις από ψέμα να γίνει αλήθεια. Όταν είσαι συντονισμένος σ’ αυτήν την επιδίωξη, τότε μπορεί να πετύχεις να γίνουν πράγματα που ούτε τα ελέγχεις, ούτε τα φαντάζεσαι. Είναι σα να βγαίνεις από το κέντρο σου, από τον άξονά σου, -εάν βέβαια πετύχεις να είσαι γερά γειωμένος στη σκηνή, στη ζωή, στο γράψιμο να μην πέφτεις, να μην κλονίζεσαι-, τότε μπορείς να βγαίνεις προς το πουθενά, να παρακολουθείς λοξά, με μια ματιά τι συμβαίνει και να επιστρέφεις ώστε να ελέγχεις ξανά τα πράγματα και να αποδίδεις ό,τι επιθυμείς. Αυτό, όμως, το στιγμιαίο «φευγιό» στο θέατρο είναι που ξεσηκώνει το κοινό, που σηκώνει τον θεατή όρθιο και μπορείς μ’ αυτό, εξίσου εύκολα, να προκαλέσεις θρίαμβο ή κατάρρευση. Έτσι και στη γραφή είναι όλα αυτά αυτοσχεδιαστικά τεχνάσματα με συνεχή, όμως, επικέντρωση στον άξονα. Είναι μια βαθιά και πολύ ουσιαστική τεχνική, η οποία όμως δε φαίνεται. Είναι ολόκληρη μεθοδολογία. Είναι πιο δύσκολο, πιο βαθύ, πιο επώδυνο και πιο επικίνδυνο. Πάντα προτιμούμε τα δύσκολα, τα επιδιώκουμε!
#eftalivegr: Τι θα λέγατε για το τέλος, Προσδοκίες και Όνειρα ή Φιλοδοξίες; Είμαστε εδώ για να καταφέρουμε να ελπίζουμε ή αυτό ακούγεται πολύ αισιόδοξο στις μέρες μας;
Σοφία Φιλιππίδου: Χμ, προσδοκία τι θα πει; Εγώ το «προσδοκώ» το ξέρω σαν «Προσδοκώ Ανάσταση νεκρών» … (γέλια!). Και στο «προσδοκώ», όμως, υπάρχει από πίσω δουλειά, γιατί δεν μπορείς να προσδοκάς ξαπλωμένος ανάσκελα. Επομένως, εργάζομαι προσδοκώντας! Εργάζομαι πάνω σ’ ένα πλάνο, σ’ ένα όνειρο που το’ χω οργανώσει. Ωστόσο δεν έχω κάτι με τη «φιλοδοξία» όταν είναι ένας αγώνας ευγενής! Ανεβάζω τον πήχη, προκαλώντας και άλλους σ’ έναν διάλογο καλλιτεχνικό. Να μην είμαστε ο καθένας μόνος με τα προσωπικά του όνειρα, αλλά να λειτουργούμε συλλογικά με τα έργα μας, να μιλάμε μ’ αυτά. Αφού δε βρισκόμαστε επί τούτου για να μιλήσουμε για την τέχνη, εμείς οι άνθρωποί της, παρά μόνο κάνουμε ένα συνεχές κουτσομπολιό, ας φροντίσουμε να μιλάμε με τα έργα μας. Αν και εγώ θα ήθελα να μπορούμε να μιλάμε και σε καλλιτεχνικά καφενεία, δε θα είχα αντίρρηση. Αλλά το ξέρω πως οι άνθρωποι της τέχνης δε συναντιούνται για να συζητήσουν ζητήματα ουσιαστικά της τέχνης, έχουν εγκαταλείψει την προσπάθεια του διαλόγου. Είμαστε πολύ μόνοι και πολύ κλεισμένοι στον εαυτό μας, αυτιστικοί!
Γι’ αυτό κι εγώ επιδιώκω με το βιβλίο μου και με το θέατρο να συμμετέχω στον διάλογο, απαντώντας με τη δουλειά μου. Δεν ξέρω αν κανείς το λαμβάνει υπόψιν, αλλά εγώ λαμβάνω υπόψιν τι κάνουν οι άλλοι (οι συνάδελφοι). Τους παρακολουθώ, πηγαίνω σε όλους, βλέπω τις δουλειές τους. Εκείνοι συχνά δεν έρχονται! Δεν είμαι υπερόπτης, ούτε ψηλομύτα. Για να έχω γνώμη και άποψη για τους άλλους, πρέπει να πάω να δω τη δουλειά τους πρώτα. Έτσι ενημερώνομαι. Βλέπω με τα μάτια μου, δε μένω σε ό,τι γράφεται. Γιατί θέλω να συμμετέχω επί της ουσίας σ’ αυτόν τον καλλιτεχνικό διάλογο.
#eftalivegr: Ένας ηθοποιός χαρακτηρίζεται και ως προσωπικότητα από τον τρόπο που εκφέρει το λόγο του κειμένου στο θέατρο, από τον τρόπο που περνά το μήνυμα;
Σοφία Φιλιππίδου: Βέβαια!
Τα λόγια των συγγραφέων, «τα μηνύματά» τους τα εκφέρουμε εμείς ως προσωπικότητες και έτσι περνάνε στον θεατή. Παρ’ όλ’ αυτά εγώ έχω Αγωνία! (εάν περνάει το «μήνυμα»). Γι’ αυτό γράφω! Είναι συμπλήρωμα που έχει όμως για μένα την ίδια αξία και με αυτό, επιδιώκω να δείξω και σε όσους δεν εισέπραξαν τη δική μου φωνή από σκηνής ή από τις συνεντεύξεις μου, τι ακριβώς θέλω να πω. Η γραφή για μένα έχει ακόμη μεγαλύτερη αξία γιατί εδώ υπάρχει μεγαλύτερη Ελευθερία, υπάρχει μόνο η ποιητική και λογοτεχνική λογοκρισία, δεν υπάρχει η λογοκρισία της τηλεόρασης ή της εφημερίδας. Εδώ εγώ κάνω τη δική μου λογοκρισία, τη λογοτεχνική, όχι αυτή που κάποιες φορές επιβάλλεται από άλλους. Η γραφή είναι το πιο ελεύθερο πράγμα που κάνω!
Και κάπως έτσι, ύστερα απ’ όλα αυτά, φτάσαμε στο τελείωμα κι η Σοφία Φιλιππίδου, με την αφοπλιστική σοφία της κράτησε για το τέλος να κλείσει με το καλύτερο…
Τελικά, τώρα που το σκέπτομαι, γιατί όχι και «Φιλοδοξία»;
Θα αναρωτηθεί φωναχτά, για να επισημάνει με περισσή ντομπροσύνη, αυτό που ίσως πολλοί σκεπτόμαστε…
Μας μάθανε και μας λένε ψέματα ότι πρέπει να είμαστε ταπεινοί. Συνήθως αυτοί που το λένε είναι εκείνοι που αναρριχώνται, πατώντας από ‘δω κι από ‘κει και λένε ότι εάν θέλεις να λέγεσαι καλλιτέχνης πρέπει να είσαι ταπεινός, ενώ εκείνοι όχι; Δηλαδή αυτοί είναι οι μεγάλοι πρωταγωνιστές κι εμείς πρέπει να είμαστε μόνο ταπεινοί; Όχι. Μπορούμε να είμαστε ταπεινοί αλλά και φιλόδοξοι και αισιόδοξοι! Μπορούμε να είμαστε πολύ καλά παιδιά, κουβαλώντας όλα αυτά, δεν είναι ανάγκη να είμαστε καθάρματα!
