Μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις. Αν όμως είχαμε μόνο τις λέξεις; Λέξεις γεμάτες χρώματα, συναισθήματα, εμπειρίες και βιώματα ατόμων της #ΛΟΑΤΚΙΑ + κοινότητας από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Λέξεις γεμάτες πόνο, ανασφάλειες και αγωνία. Αλλά και νίκη, σεβασμό και αισιοδοξία για το μέλλον. Το #QueerAthens είναι ένα εγχείρημα στο οποίο αξίζει να εμπλακούν όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα της ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητας, παραχωρώντας συνεντεύξεις για τις εμπειρίες της ζωής τους.
Αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες στο είδος της εντός Ελλάδας, με έμφαση στον ήχο, την αφήγηση αλλά και την αναδιήγηση. Το Queer Athens είναι πλέον ενεργό και το μόνο βέβαιο είναι πως ήρθε για να μείνει στην Ελληνική πραγματικότητα. Ένα έργο που εμπνεύστηκαν και υλοποιούν οι Βάγια Γεωργαλή και Έλλα Τσάκωνα. Η Βάγια Γεωργαλή είναι Web Developer & Designer. Έχει αναμειχθεί από τα νεανικά της χρόνια με την πολιτική και τον συνδικαλισμό. Μέσα στα χρόνια ασχολήθηκε συστηματικά σε εθελοντική βάση με διάφορα ΛΟΑΤΚΙΑ+ εγχειρήματα, όπως το lesbian.gr, το Outview Film Festival, το 4queers.gr και το City Uncovered είτε αρθρογραφώντας, είτε σε άλλους ρόλους. Η Έλλα Τσάκωνα είναι queer συγγραφέας και στοχάστρια. Είναι κάτοχος πτυχίου στις Σπουδές Φύλου από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια και μεταπτυχιακού τίτλου στη Φιλοσοφία των Παραστασιακών Σπουδών από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Έχει εργαστεί σε ακαδημαϊκές εκδόσεις ως υπεύθυνη σύνταξης του Women & Performance αλλά και ως εκπαιδευτικός διδάσκοντας ριζοσπαστική ιστορία και κοινωνικές σπουδές.
#eftalive.gr: Μ.Κ.Ο., Σύλλογος, κάτι άλλο; Τι ακριβώς είναι το Queer Athens και ποιος ο λόγος σύστασής του; Υπήρξε κάποια αφορμή για τη δημιουργία του ή απλώς προέκυψε αβίαστα;
Queer Athens: Το Queer Athens είναι το πρώτο ΛΟΑΤΚΙΑ+ αρχείο προφορικής ιστορίας. Είναι ένα μη κερδοσκοπικό έργο που υποστηρίζεται από μία μικρή ομάδα εθελοντ@ν. Μέχρι στιγμής αποτελεί μια ιδιωτική πρωτοβουλία. Ωστόσο, απώτερος στόχος μας είναι η απόκτηση μιας πιο επίσημης μορφής ως Μ.Κ.Ο. ή σύλλογος. Η ιδέα για τη δημιουργία ενός αρχείου προφορικής ιστορίας της ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητας προέκυψε οργανικά μέσα από μια σειρά συζητήσεων που είχαμε με την Έλλα το καλοκαίρι του 2022 σχετικά με τις ανάγκες και τις προκλήσεις της ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητας στην Ελλάδα του σήμερα. Συγκεκριμένα, παρατηρήσαμε ότι υπάρχει μια ενδημική έλλειψη γνώσης μεταξύ των γενεών στις queer κοινότητες, η οποία πιστεύουμε ότι είναι επιβλαβής τόσο σε προσωπικό και ψυχολογικό, όσο και σε συλλογικό και πολιτικό επίπεδο.
Η Έλλα κι εγώ είχαμε την τύχη να συγκεντρώσουμε μεγάλη εμπειρία μέσα από την ενασχόλησή μας με τον ακτιβισμό, καθώς και να συνεργαστούμε με ΛΟΑΤΚΙΑ+ ακτιβιστές/ακτιβίστριες/ακτιβιστ@ με πλούσια δράση στις δεκαετίες του 1970, του 1980 και του 1990, πράγμα το οποίο μας βοήθησε να αποκτήσουμε πολύτιμη γνώση και εμπειρία αλλά και τη δυνατότητα να σχηματίσουμε μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα της διασύνδεσης του χθες με το σήμερα. Τα παραπάνω μας επέτρεψαν να έχουμε μια βαθύτερη κατανόηση του ιστορικού πλαισίου των ΛΟΑΤΚΙΑ+ ζητημάτων, καθώς και να συνειδητοποιήσουμε ότι η ιστορία του ΛΟΑΤΚΙΑ+ ακτιβισμού στην Ελλάδα αλλά και η τρέχουσα κατάσταση των δικαιωμάτων στη χώρα, είναι ελάχιστα γνωστές εκτός Ελλάδας, ακόμη και μεταξύ των ενημερωμένων ΛΟΑΤΚΙΑ+ ακτιβιστ@ν. Και είναι πραγματικά κρίμα, καθώς υπάρχουν πολλά που μπορούμε να διδαχθούμε από το ελληνικό πλαίσιο.
Έτσι, αρθρώνουμε τη διπλή αποστολή του Queer Athens. Αφενός, επιδιώκουμε να μοιραστούμε την πλούσια παράδοση του queer ακτιβισμού στην Ελλάδα με ένα ευρύτερο κοινό τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. Αφετέρου, στοχεύουμε στο να γίνουμε μάρτυρες των βαθιών αλλαγών σε αυτό που σημαίνει να είσαι queer στην Ελλάδα από τα μέσα του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα.
Queer Athens: Καταρχάς, είναι σημαντικό να τονιστεί πως, ένα μέρος της έμπνευσης για το όραμά μας προήλθε από ήδη υπάρχοντα αρχειακά έργα της queer κοινότητας, όπως το έργο Προφορικής Ιστορίας ACT UP που εδρεύει στη Νέα Υόρκη. Η προφορική ιστορία –η πρακτική δηλαδή της καταγραφής αφηγήσεων σημαντικών ιστορικών και πολιτιστικών γεγονότων και περιόδων από άτομα που συμμετείχαν σε αυτά και μας διηγούνται την ιστορία από πρώτο χέρι– είναι μία βασική τακτική στην προοδευτική δημιουργία γνώσης. Αυτή η στρατηγική επιχειρεί να διορθώσει τις συνήθεις μεροληψίες στην παραδοσιακή πρακτική καταγραφής της ιστορίας και να αντιμετωπίσει ορισμένες από τις προκαταλήψεις που παρουσιάζονται στις γραπτές μορφές. Η αλήθεια είναι πως, αρχικά, είχαμε συζητήσει την ιδέα μιας γραπτής ανθολογίας για την ΛΟΑΤΚΙΑ+ ελληνική ιστορία, γρήγορα όμως συνειδητοποιήσαμε ότι, εστιάζοντας στην προφορική ιστορία, θα μπορούσαμε να διευρύνουμε την ποικιλομορφία των συμμετεχόντων ατόμων και να κάνουμε την κοινή χρήση του τελικού αποτελέσματος πιο ισότιμη.
Η αμεσότητα της προφορικότητας μας επιτρέπει να συλλέξουμε ευκολότερα, καθώς και να αναδείξουμε τις εμπειρίες, τα βιώματα και τις συλλογικές μνήμες ατόμων και κοινοτήτων που συχνά παραβλέπονται ή και περιθωριοποιούνται λόγω φυλής, τάξης, φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου.
#eftalive.gr: Είναι προφανές πως ένα τέτοιο εγχείρημα έλειπε από την Ελλάδα του σήμερα. Με ποιον τρόπο θα μπορούσε όμως να επηρεάσει το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο η αναδιήγηση και η επικοινωνία αυτών των αφηγήσεων στο ευρύ κοινό;
Queer Athens: Η βαθύτερη ελπίδα μας για το Queer Athens είναι ότι οι ιστορίες μας μπορούν να φτάσουν στα πιο ευάλωτα ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα, δηλαδή σε άτομα που μπορεί να ζουν με φόβο και χωρίς επαρκή δίκτυα υποστήριξης. Θέλουμε να προσφέρουμε μια καλύτερη αίσθηση του πλαισίου και της ιστορίας σε κάθε ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομο που ακόμη χρειάζεται να αγωνίζεται. Να προσφέρουμε υποστήριξη και ενθάρρυνση, καθώς και την πεποίθηση ότι κανέν@ δεν χρειάζεται να παλεύει μόν@ τ@. Αν μπορούμε να βοηθήσουμε έστω κι ένα άτομο να φτάσει σε μια θέση μεγαλύτερης αποδοχής τ@ εαυτ@ τ@, τότε το έργο θα έχει επιτύχει για εμάς.
Ελπίζουμε επίσης πως το έργο θα αποτελέσει κόμβο για άτομα που θέλουν να υποστηρίξουν τα ΛΟΑΤΚΙΑ+ μέλη της οικογένειας ή τους ΛΟΑΤΚΙΑ+ φίλους τους αλλά δεν γνωρίζουν τον τρόπο. Ήδη έχουμε διαπιστώσει ότι υπάρχουν σύμμαχοι της κοινότητας που επιθυμούν να μάθουν περισσότερα, να εκπαιδευτούν και να βοηθήσουν στην οικοδόμηση ενός σθεναρού αναχώματος απέναντι στην ομοφοβία. Σε κοινωνικο αλλά και πολιτικό επίπεδο, αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο καμπής για την πορεία των ΛΟΑΤΚΙΑ+ δικαιωμάτων αλλά και συνολικότερα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
#eftalive.gr: Βάσει του συγκεκριμένου έργου, θα μπορούσε να υπάρξει μείωση των φαινομένων ρατσισμού, αποδόμηση στερεοτύπων και γενικότερα μια αλλαγή στάσης της κοινωνίας απέναντι στη ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα;
Queer Athens: Ευελπιστούμε ότι το Queer Athens, μοιραζόμενο τις εμπειρίες και τους αγώνες πραγματικών ανθρώπων με τις δικές τους φωνές, θα εμπνεύσει τη μείωση της προκατάληψης κατά των ΛΟΑΤΚΙΑ+ ατόμων τόσο από το ευρύ κοινό, όσο και από την ίδια την ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα. Ας θυμηθούμε ότι όλ@ μας -είτε είμαστε queer, είτε όχι- έχουμε μεγαλώσει με μια ομοφοβική και τρανσφοβική κουλτούρα. Χρειάζεται πολύς χρόνος και πολλή συνειδητή δουλειά για να αποδημήσουμε όλες τις προκαταλήψεις που έχουμε μέσα μας.
Φαινόμενα όπως ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία και η ομοφοβία εδράζονται κυρίως πάνω στον φόβο και την άγνοια. Αποδομώντας λοιπόν τις τεθλασμένες, διαστρεβλωμένες εικόνες και τις στερεοτυπικές αναπαραγωγές ανυπόστατων προτύπων που αφορούν στα άτομα της ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητας, μέσω της ανάδειξης της οικουμενικότητας των προσωπικών βιωμάτων των ατόμων, ελπίζουμε πως θα μπορέσουμε να συμβάλλουμε στην αναθεώρηση αρκετών στρεβλών αντιλήψεων.
#eftalive.gr: Ζούμε σε μια εποχή που τίποτα δεν θεωρείται δεδομένο. Όλ@ και όλα ανατρέπονται καθημερινά. Κατ’ αντιστοιχία του κινήματος #Me Too, το οποίο αφορούσε τις θηλυκότητες, θεωρείς πως μέσω των προφορικών ιστοριών του Queer Athens, θα μπορούσε να δημιουργηθεί κάτι αντίστοιχο ως κίνημα και να έρθουν στην επιφάνεια ατομικά/συλλογικά τραύματα αναφορικά με την ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα;
Queer Athens: Ως ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα, πολλά από εμάς πορευόμαστε στις ζωές μας με βαθύτατα ριζωμένα τραύματα. Αυτός ο πόνος επηρεάζει την ατομική μας ευτυχία, την ικανότητά μας να έχουμε υγιείς ρομαντικές σχέσεις και βιώσιμες φιλίες, καθώς και την ικανότητά μας να συνεργαζόμαστε ως μια λειτουργική πολιτική κοινότητα. Η τοξικότητα που έχει δεχθεί η ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα και αντικατοπτρίζεται και στο εσωτερικό της -όλες οι διαμάχες και τα δράματα, τα κουτσομπολιά και τα πισώπλατα μαχαιρώματα- είναι πλέον κάπως σαν ένα κλισέ. Αλλά δεν χρειάζεται να είναι έτσι. Μπορούμε, συλλογικά πλέον, να εργαστούμε για τη θεραπεία και την ευημερία μας. Και αναφορικά με την επίτευξη αυτού, επιδιώκουμε το Queer Athens, ως εκπαιδευτικός πόρος, να μπορέσει να παίξει κομβικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία.
Φυσικά το Queer Athens δεν υπάρχει μόνο για να φιλοξενεί τραγικές ιστορίες. Μοιραζόμαστε και ιστορίες θριάμβου. Ιστορίες ΛΟΑΤΚΙΑ+ ανθρώπων που ζουν με ακεραιότητα και αποδοχή του εαυτού τους σε δύσκολες συνθήκες, που έχουν πλούσια σε βιώματα και συναισθήματα ζωή σε περιόδους ή/και περιοχές που συχνά θεωρούνται μόνο ομοφοβικές. Ας μην ξεχνάμε πως, αυτή είναι μία από τις βασικές υπερδυνάμεις μας ως ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα -η αξιοποίηση δηλαδή στο έπακρο των δύσκολων συνθηκών και η ευδοκίμηση μας παρά τις αντιξοότητες-. Ανέκαθεν η ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα κατάφερνε και καταφέρνει ακόμη, να στέκεται περήφανη και με ψηλά το κεφάλι σε όλη την πορεία της διεκδίκησης των δικαιωμάτων της, κατακτώντας παράλληλα βήμα βήμα τη ζωή που της αξίζει.
#eftalive.gr: Όλ@ μας είμαστε ιστορίες, μοναδικές και πολυποίκιλες. Γιατί όμως οι άλλοι να μας ακούσουν;
Queer Athens: Παρόλο που το κάθε άτομο από εμάς έχει μια μοναδική ιστορία, όσο περισσότερο ακούμε ο ένας τον άλλον, τόσο περισσότερο μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα κοινά μας σημεία. Ορισμένα θέματα αναδύονται στον χρόνο και στον χώρο και αυτό, συνδυαστικά με την παραπάνω ακρόαση, λειτουργεί καθοριστικά μέσα μας. Συνειδητοποιούμε πως κάποι@ άλλ@ ήρθαν πριν από εμάς και έχουν αγωνιστεί με παρόμοιους τρόπους. Είναι ιδιαίτερα ενδυναμωτικό να ακούς την ιστορία κάποιου ατόμου που μοιράζεται ορισμένες θεμελιώδεις συνθήκες μαζί σου και μπορεί να είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να βρεις την ελπίδα μέσα σε μια ζοφερή κατάσταση.
Πολύ συχνά τα ΛΟΑΤΚΙΑ+ υποκείμενα εγκλωβίζονται σε μια αυταπάτη μοναχικότητας και αυτό προκαλεί έντονη ευαλωτότητα. Επομένως, η συνειδητοποίηση της ύπαρξης μιας ολόκληρης κοινότητας εκεί έξω, με την οποία ενδεχομένως μοιράζεσαι κοινά ή έστω παρόμοια βιώματα, μπορεί να λειτουργήσει λυτρωτικά, ακόμα και ως κινητήριος δύναμη. Εκτός αυτού, η οικοδόμηση και η διατήρηση της συλλογικής μνήμης μπορεί να μας βοηθήσει όχι μόνο σε προσωπικό επίπεδο στον τρέχοντα χρόνο αλλά και συλλογικά στο διηνεκές.
#eftalive.gr: Το Queer Athens αναζητά άτομα από την ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα που έχουν ιστορίες να διηγηθούν. Υπάρχουν συγκεκριμένες θεματικές αναφορικά με το περιεχόμενο αυτών των ιστοριών ή το κάθε άτομο είναι ελεύθερο να μοιραστεί την ιστορία του, χωρίς να την εντάξει απαραίτητα σε κάποια θεματική;
Queer Athens: Θέλουμε να ακούσουμε και να μοιραστούμε την πλήρη ποικιλία των ιστοριών που μας μεταφέρει η κοινότητά μας. Επειδή όλ@ ζούμε στην ίδια ομοφοβική κοινωνία, φυσικά και θα υπάρξουν ορισμένα θέματα που θα εμφανίζονται ξανά και ξανά. Αυτό μάλιστα θεωρώ πως θα έχει και ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς θα μας δοθεί η δυνατότητα να παρατηρήσουμε τι είδους μοτίβα θα αναδειχθούν μέσα από όλα τα επαναλαμβανόμενα βιώματα που θα συλλέγονται. Πάνω απ’ όλα όμως, ο στόχος του Queer Athens είναι να αποδείξει ότι οι ζωές των queer ανθρώπων είναι ποικίλες, πολύμορφες και ζωντανές.
#eftalive.gr: Ένα τόσο μεγαλόπνοο έργο σίγουρα θα χρειάζεται και κάποια οικονομική υποστήριξη, προκειμένου να γίνει και να παραμείνει βιώσιμο. Ποιες οι πηγές χρηματοδότησης του Queer Athens; Είναι αυτοχρηματοδοτούμενο, έχει λάβει κάποια κρατική/ευρωπαϊκή επιχορήγηση ή στηρίζεται αποκλειστικά μέσω ιδιωτών;
Queer Athens: Μέχρι στιγμής, το Queer Athens είναι αυτοχρηματοδοτούμενο. Είχαμε διεξάγει μια καμπάνια crowdfunding τον Οκτώβριο του 2022, προκειμένου να συγκεντρώσουμε έναν πολύ περιορισμένο προϋπολογισμό για την πρώτη σεζόν του έργου. Δεχόμαστε επίσης δωρεές σε συνεχή βάση, στις οποίες μπορείτε να συνεισφέρετε μεταβαίνοντας στον ιστότοπό μας. Πραγματικά, αισθανόμαστε μεγάλη ευγνωμοσύνη για την υποστήριξη που λάβαμε μέσω της καμπάνιας συλλογικής χρηματοδότησης. Ωστόσο, αν κάτι έγινε σαφές από τη συγκεκριμένη διαδικασία είναι πως, προκειμένου να διατηρηθεί το έργο, θα χρειαστεί να βρούμε θεσμικές επιχορηγήσεις ή άλλες μορφές χρηματοδότησης.
#eftalive.gr: Ποιοι είναι οι στόχοι του έργου μακροπρόθεσμα; Τι σκέφτεστε ως το επόμενο βήμα;
Queer Athens: Αυτές τις μέρες, βρισκόμαστε στη διαδικασία της παραγωγής των οκτώ συνεντεύξεων που αποτελούν την πρώτη μας σεζόν. Κάνοντας μια ανασκόπηση της συνολικής διαδικασίας παραγωγής της πρώτης σεζόν του έργου, η μεγαλύτερη πρόκληση που εντοπίζουμε είναι η χρηματοδότηση. Οπότε, το επόμενο βήμα είναι η επισημοποίηση του εγχειρήματός μας ως Μ.Κ.Ο., καθώς και η εξεύρεση κάποιων θεσμικών επιχορηγήσεων, ώστε να το συνεχίσουμε.
Υπό τη στέγη του Queer Athens θα θέλαμε να φιλοξενήσουμε όσες περισσότερες ΛΟΑΤΚΙΑ+ ιστορίες γίνεται. Ελπίζουμε ότι στο μέλλον θα μπορέσουμε να διασφαλίσουμε τους αναγκαίους πόρους, τα κεφάλαια, το ανθρώπινο δυναμικό και την τεχνογνωσία, ώστε να διευρύνουμε το αρχείο του έργου, επεκτεινόμεν@ τόσο γεωγραφικά, όσο και σε επίπεδο όγκου ιστοριών.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο Queer Athens, καθώς και τους τρόπους δωρεάς αλλά και στοιχεία επικοινωνίας, μπορείτε να βρείτε στους παρακάτω υπερσυνδέσμους.
ΙΣΤΟΤΟΠΟΣ ΕΡΓΟΥ: https://queerathens.com/
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: info@queerathens.com
