Με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Σκύλων Βοηθών, (7 με 13 Αυγούστου) ο Οργανισμός Εκπαίδευσης Σκύλων Βοηθών και Βοηθών Ιδρυμάτων, #NinaServiceDogs, υπενθυμίζει τη σημασία της θέσπισης και εφαρμογής ενός διευρυμένου νομοθετικού πλαισίου που θα εγγυάται την συνεχή και αναβαθμιζόμενη εκπαίδευση των φορέων και Οργανισμών, την διασφάλιση πιστοποίησης των εκπαιδευόμενων σκύλων βοηθών καθώς και των σκύλων οδηγών.
Επιπλέον θέτει ένα βασικό ερώτημα αναφορικά με την απελευθέρωση κρατικών ή και ιδιωτικών κονδυλίων που θα υποστηρίξουν οικονομικά τόσο τους Οργανισμούς προς εκπαίδευση και παροχή σκύλων βοηθών σε άτομα με αναπηρία, όσο και τους ωφελούμενους συνανθρώπους μας που επιθυμούν να έχουν στην κατοχή τους σκύλους βοηθούς ή οδηγούς.
Με πολυετή εμπειρία και έργο, ο Οργανισμός Nina Service Dogs, μέλος του European Guide Dog Federation και του Assistance Dogs International, ως πιστοποιημένο Σωματείο κι από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛΟΤ), επισημαίνει την άμεση ανάγκη εναρμόνισης και εφαρμογής και στην Ελλάδα, των αντίστοιχων σύγχρονων Ευρωπαϊκών πολιτικών παράλληλης στήριξης ανθρώπων που επιθυμούν να έχουν σκύλους βοηθούς – οδηγούς. Επίσης υπογραμμίζει την ανάγκη για οικονομική στήριξη των Ιδρυμάτων που επιθυμούν να παρέχουν υπηρεσίες μέσα από την παρουσία Σκύλων βοηθών, τόσο από κρατικό όσο και από ιδιωτικό ταμείο στήριξης.
Η International Assistance Dog Week (IADW) δημιουργήθηκε για να αναγνωρίσει και να ενδυναμώσει το έργο που υλοποιείται στο πεδίο της παράλληλης στήριξης. Με τους αφοσιωμένους, εργατικούς σκύλους βοηθείας και οδηγούς, που υποστηρίζουν τους συνανθρώπους μας #ΑμεΑ να μετριάσουν τους περιορισμούς που σχετίζονται με την αναπηρία και να κατακτήσουν την πολυπόθητη αυτοδιάθεση και αυτοδιαχείρισή τους.
Οι σκύλοι βοηθοί κι οδηγοί, μεταμορφώνουν τις ζωές των χειριστ(ρι)ών τους καθώς και των ωφελούμενών τους με σωματικές και ψυχικές αναπηρίες, λειτουργώντας ως σκύλοι σύντροφοι, βοηθοί, ακόμη και ως καλύτεροι φίλοι και στενά μέλη της οικογένειάς τους ή του ευρύτερου κύκλου υποστήριξής τους.
Η Παγκόσμια Εβδομάδα Σκύλων Βοηθών έρχεται σε μια κομβική εθνική στιγμή που έχει ανοίξει ο κοινωνικός και πολιτικός διάλογος για την ανάγκη της νομικής θέσπισης πλαισίου προστασίας του πεδίου παρεχόμενων υπηρεσιών των Σκύλων Βοηθών, των Σωματείων Εκπαίδευσης και Παροχής καθώς και του ίδιου του προσωπικού που εκπαιδεύεται και χειρίζεται τους Σκύλους Βοηθούς.
Στην Ελλάδα, μέσα από την διαβούλευση του Σχεδίου Νόμου «Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Πρόγραμμα “ΑΡΓΟΣ”» και ειδικότερα του Άρθρου 25 Σκύλοι βοήθειας και ζώα θεραπείας, προκύπτουν μεγάλα ερωτηματικά που σχετίζονται με τα εδάφια 1 και 2 του άρθρου και επεκτείνονται και σε επιμέρους ζητήματα της διαβίωσης των ατόμων με Αναπηρίες, όπως αυτά που σχετίζονται με
- τα ποσοστά Αναπηρίας που αποφασίζονται από τις Επιτροπής ΚΕΠΑ (Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας),
- την πιστοποίηση των Φορέων εκπαίδευσης και υλοποίησης έργου,
- την καταλληλόλητα των χώρων και εγκαταστάσεων εκπαίδευσης,
- τα χρηματοδοτικά εργαλεία που μπορεί και πρέπει να παρέχει το κράτος,
- την καταλληλόλητα των ωφελούμενων ασθενών αλλά και των χειριστ(ρι)ών των σκύλων βοηθών / θεραπείας και οδηγών, και
- την πρόσβαση στην απόκτηση σκύλων θεραπείας ή βοήθειας, οδηγών από τους/τις ωφελούμενους/ες ασθενείς.
Ως Nina Service Dogs, εκφράζουμε ιδιαίτερο προβληματισμό ως προς την επισήμανση του “μεγέθους και των ειδικών χαρακτηριστικών των σκύλων βοηθών” – όπως υπογραμμίζεται στο Άρθρο 25, καθώς από την εμπειρία μας, μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε πως σημασία για τον/την ασθενή που είτε χειρίζεται ή επωφελείται του σκύλου βοηθού, έχει ΜΟΝΟΝ η άρτιά του εκπαίδευση και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών του.
Επιπλέον επισημαίνουμε την σημασία της διόρθωσης των πινάκων απόδοσης ποσοστού αναπηρίας όπως αυτή υπαγορεύεται από τα ΚΕΠΑ, καθώς σύμφωνα με τον ενιαίο πίνακα προσδιορισμού ποσοστού αναπηρίας και τις παθήσεις κατά κωδικό πρέπει να γίνει σαφής διαχωρισμός πρόσβασης ή μη σε δικαίωμα κατοχής σκύλου θεραπείας.
Όλες οι παθήσεις που προστατεύονται από το νόμο για υπέρβαση στις θέσεις των Α.Ε.Ι. κατά 5%, θα πρέπει να εξετάζονται κατά περίπτωση ώστε να κρίνεται σκόπιμο να συνοδεύονται εάν το επιθυμούν οι ασθενείς από σκύλο βοηθό στην ακαδημαϊκή κοινότητα, όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο.
Ειδικά οι ψυχιατρικές παθήσεις, έχουν ένα εύρος αναπηρίας και λειτουργικότητας, που κυμαίνεται από 0 έως και 80%. Στη νομοθεσία θα πρέπει να αποσαφηνιστεί αυτή η εξειδικευμένη δυνατότητα παροχής σκύλου βοηθού βάσει εξέτασης από την Επιτροπή και φυσικά με επικαιροποίηση ιατρικών στοιχείων κατά περίπτωση ασθενή από την ιατρική κοινότητα. Δυστυχώς μία γενίκευση όπως αυτή αναφέρεται στο παρόν Άρθρο, στερεί το δικαίωμα από τους ασθενείς που έχουν πραγματική ανάγκη. Ογκολογικοί ασθενείς έχουν άμεση ανάγκη για ψυχιατρική ανακούφιση στα ήδη μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Η απόφαση ΚΕΠΑ θα πρέπει να ορίζει βάσει ποσοστού αναπηρίας αλλά και κωδικού αναπηρίας πώς και γιατί δίνει πρόσβαση σε σκύλο βοηθείας ή θεραπείας.
Τέλος επισημαίνουμε την ανάγκη προσθήκης διοικητικών κυρώσεων για την καταστρατήγηση των Νόμων για την ΠΡΟΣΒΑΣΗ, δηλαδή όταν απαγορεύεται η Πρόσβαση των Σκύλων Οδηγών – Σκύλων Βοηθείας, η οποία ισχύει βάσει των Νόμων 3868/2010 – Άρθρο 16 για την Ελεύθερη πρόσβαση και την παραμονή των Σκύλων Οδηγών σε Δημόσιους, Ιδιωτικούς χώρους και Χώρους Συνάθροισης κοινού και 4238/2014 – Άρθρο 32 για τους Σκύλους που βρίσκονται στη διαδικασία εκπαίδευσης ως Σκύλοι Βοήθειας – Σκύλοι Οδηγοί Τυφλών η Σκύλοι Βοηθείας Ατόμων με αναπηρίες.
Προτείνουμε ως Οργανισμός, προς συμμόρφωση, στο πρόσωπο ή τον φορέα που αναιρεί τις προϋποθέσεις, την επιβολή προστίμου από τον Νόμο 300 Ευρώ μέχρι και το ύψος των 3.000 ευρώ στον Φορέα ή την Επιχείρηση που είναι αρμόδιος στον χώρο του οποίου απαγορεύεται η είσοδος ως τέλος προσβολής της παράβασης. Στην ειδική αυτή περίπτωση τα πρόστιμα, προτείνουμε, να αποτελούν έσοδο των Δήμων στην Περιφέρεια των οποίων διαπιστώνεται η παράβαση και μέσω των Δήμων να διοχετεύονται στο αρμόδιο ΝΠΙΔ – Φορέα που είναι ιδιοκτήτης του Σκύλου Βοηθού ή Οδηγού, όπως αυτό πιστοποιείται από την ειδική σήμανση που φέρει ο Σκύλος. Οι φορείς οφείλουν να συμμετέχουν σε ένα Ειδικό Μητρώο που θα επικαιροποιείται πάντα αυστηρά βάσει υψηλών κριτηρίων πιστοποίησης.
Αυτή η ρύθμιση θα συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση των Φορέων για κατάρτιση, επιμόρφωση των υπαλλήλων και των στελεχών τους, οι περισσότεροι των οποίων αρνούνται την πρόσβαση λόγω άγνοιας, ώστε η τήρηση των ειδικών θεσμικών ρυθμίσεων να γίνεται με ευθύνη δική τους και όχι να μετακυλίεται στον εργαζόμενο.
Η Ελλάδα οφείλει να εναρμονιστεί και να υιοθετήσει στο ακέραιο τις αντίστοιχες Ευρωπαϊκές νομοθεσίες που επιλύουν ένα σημαντικό νομοθετικό κενό ετών και μια παθογένεια κρατική αναφορικά με την καθυστέρηση ένταξης των Σκύλων βοηθών και οδηγών στις ζωές των συνανθρώπων μας που το έχουν άμεση ανάγκη. Προς αυτή την κατεύθυνση εργάζονται αδιάκοπα οι Οργανισμοί και Φορείς πιστοποίησης, εκπαίδευσης και παροχής Σκύλων βοηθών και οδηγών, τον αντίστοιχο αγώνα δίνουν και οι εκπαιδευόμενοι σκύλοι μέσα από συνεχή κι αδιάκοπη εκπαίδευση, καθώς και οι χειριστ(ρι)ές των σκύλων που συνεχίζουν να αναζητούν διαρκώς νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για την βιωσιμότητά τους ή ιδιωτικές δωρεές καθώς το κράτος δεν ενισχύει κατ’ ελάχιστον το σημαντικό έργο των Φορέων και των Ιδρυμάτων.
Για να γνωρίζουν οι πολίτες το μέχρι στιγμής υπό διαβούλευση Άρθρο 25 με τα νομικά κενά του, παραθέτουμε αυτούσια τα δύο εδάφια που αφορούν στους Σκύλους βοήθειας και τα ζώα θεραπείας
- Οι σκύλοι βοήθειας και τα ζώα θεραπείας, όπως ορίζονται στο άρθρο 2, μπορούν να εισέρχονται όπου επιτρέπεται η είσοδος των ατόμων τα οποία συνοδεύουν, συμπεριλαμβανομένων εστιατορίων, ξενοδοχείων, νοσοκομείων, σχολείων, δημόσιων υπηρεσιών, αθλητικών εγκαταστάσεων και εκκλησιών, εφόσον το επιτρέπουν το μέγεθος και τα ειδικά χαρακτηριστικά τους. Το άτομο το οποίο δέχεται τις υπηρεσίες του ζώου φέρει τα απαραίτητα πιστοποιητικά που αποδεικνύουν ότι το ζώο είναι σκύλος βοήθειας ή ζώο θεραπείας και να τα επιδεικνύει, εφόσον του ζητηθεί, από τους υπευθύνους των χώρων στους οποίους δεν επιτρέπεται κατά κανόνα η είσοδος σε ζώα συντροφιάς.
- Επιτρέπεται η αξιοποίηση σκύλων βοήθειας και ζώων θεραπείας σε νοσοκομεία, κέντρα απεξάρτησης, κάθε είδους νοσηλευτικά ιδρύματα, θεραπευτήρια και γηροκομεία για την υποστήριξη θεραπευτικών σκοπών (“Animal Assisted Therapy” ή “Pet Therapy”), ιδίως για την αντιμετώπιση ψυχικών διαταραχών, καθώς και την προαγωγή της ψυχικής υγείας και της ψυχοκινητικής αποκατάστασης των ασθενών.
